Bị đơn đã chết trước khi nguyên đơn khởi kiện thì Tòa án giải quyết như thế nào?

 Bị đơn đã chết trước khi nguyên đơn khởi kiện thì Tòa án giải quyết như thế nào?

Câu hỏi: Ông A có vay của tôi số tiền 1 tỷ đồng, đến hạn thanh toán, ông A cố tình tránh né, không chịu trả tiền cho tôi. Vì vậy, tôi đã nộp đơn khởi kiện ông A tại Tòa án. Tuy nhiên, tôi phát hiện ông A đã bị tai nạn giao thông và chết trước ngày tôi nộp đơn khởi kiện. Ông A không có vợ, con. Vậy Tòa án có giải quyết đơn khởi kiện của tôi hay không? (Bà N.B. - Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng)

Bài liên quan

Trả lời:

Căn cứ Tiểu mục 7, mục IV công văn 163/TANDTC-PC ngày 10/9/2024 của Toà án Nhân dân tối cao V/v giải đáp một số vướng mắc trong xét xử có hướng dẫn như sau:

Trong giai đoạn nhận và xử lý đơn khởi kiện, người khởi kiện cung cấp thông tin người bị kiện đã chết trước khi người khởi kiện làm đơn khởi kiện nhưng không cung cấp được giấy chứng tử và người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của người bị kiện theo yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện của Tòa án thì Tòa án căn cứ điểm e khoản 1 Điều 192 của Bộ luật Tố tụng dân sự để trả lại đơn khởi kiện.

Trường hợp Tòa án đã thụ lý vụ án, sau đó xác minh là bị đơn chết trước thời điểm khởi kiện và nguyên đơn không cung cấp được người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng thì Tòa án hướng dẫn nguyên đơn làm đơn rút yêu cầu khởi kiện. Trường hợp Tòa án đã hướng dẫn nhưng nguyên đơn không làm đơn rút yêu cầu khởi kiện thì Tòa án căn cứ điểm a khoản 1 Điều 217 của Bộ luật Tố tụng dân sự để ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án.

Căn cứ khoản 1 Điều 74 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015

Trường hợp đương sự là cá nhân đang tham gia tố tụng chết mà quyền, nghĩa vụ về tài sản của họ được thừa kế thì người thừa kế tham gia tố tụng.

Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 217 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015

Sau khi thụ lý vụ án thuộc thẩm quyền của mình, Tòa án ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự trong các trường hợp sau đây:

a) Nguyên đơn hoặc bị đơn là cá nhân đã chết mà quyền, nghĩa vụ của họ không được thừa kế;

Trường hợp 1: Đang trong giai đoạn nhận và xử lý đơn khởi kiện, thì Tòa án sẽ yêu cầu người khởi kiện sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện, người khởi kiện cần cung cấp thông tin cho Tòa án như sau:

- Thông tin ông A đã chết trước thời điểm chị B khởi kiện, Giấy chứng tử (nếu có).

- Thông tin về người thừa kế của ông A: Ông A còn cha mẹ không, nếu không thì có ai thuộc hàng thừa kế thứ hai không?

Nếu người khởi kiện không cung cấp được giấy chứng tử và người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của người bị kiện theo yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện của Tòa án thì Tòa án căn cứ điểm e khoản 1 Điều 192 của Bộ luật Tố tụng dân sự để trả lại đơn khởi kiện.

Trường hợp 2: Tòa án đã thụ lý vụ án, sau đó, xác minh là bị đơn chết trước thời điểm khởi kiện

- Nguyên đơn không cung cấp được người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng thì Tòa án hướng dẫn nguyên đơn làm đơn rút yêu cầu khởi kiện. 

- Nếu Tòa án đã hướng dẫn nhưng nguyên đơn không làm đơn rút yêu cầu khởi kiện thì Tòa án căn cứ điểm a khoản 1 Điều 217 của Bộ luật Tố tụng dân sự để ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án.

Như vậy, trường hợp bị đơn đã chết trước khi nguyên đơn nộp đơn khởi kiện, thì người khởi kiện/nguyên đơn cần cung cấp cho Tòa án các thông tin về người thừa kế quyền, nghĩa vụ về tài sản của người bị kiện/bị đơn để Tòa án có căn cứ giải quyết vụ án, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người bị kiện/bị đơn.