Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc (hay còn gọi là người thừa kế bắt buộc)

Van Thong Law 05/11/2025

Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc (hay còn gọi là người thừa kế bắt buộc)

Công ty luật, luật sư uy tín, sách luật, văn phòng luật sư tphcm, hà nội, đà nẵng, uy tín, tranh chấp, di chúc thừa kế, nhà đất, thành lập doanh nghiệp, bảo vệ tại tòa án, lý lịch tư pháp, sách luật hay, thư viện trường học, ly hôn, phần mềm quản lý công ty luật, tra cứu pháp luật miễn phí, bình luận án lệ, COVID-19, luận văn, luận án,thư viện viên,pháp luật trước năm 1945

VTL - Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc là những người được pháp luật bảo vệ quyền lợi, đảm bảo họ vẫn được hưởng một phần di sản thừa kế, ngay cả khi họ không được nhắc đến hoặc chỉ được hưởng phần ít hơn trong di chúc. Quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi cơ bản của những người thân thuộc, có quan hệ phụ thuộc chặt chẽ với người để lại di sản.

Bài liên quan

Các trường hợp không được quyền hưởng di sản thừa kế

Các hành vi được xem là bạo lực gia đình và quy định về xử phạt người có hành vi bạo lực gia đình

Thủ tục kết hôn giữa công dân Việt Nam và người nước ngoài tại Việt Nam

Xác định thời hiệu thừa kế và thời điểm tính thời hiệu thừa kế trong một số trường hợp đặc biệt

Hiệu lực của di chúc theo quy định pháp luật hiện hành

Theo đó, dù người để lại di sản có lập di chúc nhưng vẫn phải dành cho một số đối tượng (con chưa thành niên, cha mẹ, vợ chồng, con thành niên không có khả năng lao động) một phần di sản bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật.

Khái niệm Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc

- Di sản thừa kế : Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác (Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015).

- Người thừa kế theo pháp luật : Là những người được pháp luật quy định tại Điều 651 BLDS 2015. Hàng thừa kế thứ nhất gồm : vợ/chồng, cha mẹ, con của người chết.

- Suất thừa kế theo pháp luật : Khi chia theo pháp luật, mỗi người ở cùng hàng thừa kế sẽ hưởng một phần bằng nhau.

- Người thưa kế bắt buộc : bao gồm : vợ/chồng, con chưa thành niên, con đã thành niên nhưng không có khả năng lao động, cha mẹ. Quy định tại Điều 644 BLDS 2015.

- Phần di sản bắt buộc : Là phần di sản mà những người thừa kế bắt buộc được hưởng, không phụ thuộc vào nội dung di chúc, mức hưởng bằng 2/3 suất thừa kế theo pháp luật.

- Di chúc : Là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết, quy định tại Điều 624 BLDS 2015.

Tình huống về Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc

Ông A có vợ là bà B và 2 con: C (10 tuổi) và D (20 tuổi, khỏe mạnh). Ông A có sổ tiết kiệm 900.000.000 đồng. Trước khi mất, ông A lập di chúc để lại toàn bộ tài sản cho con trai D. Vậy ngoài D ra, thì bà B và người con C có được hưởng được phần di sản nào của ông A không?

Phân tích:

- Di sản của ông A : Sổ tiết kiệm 900.000.000 đồng.

- Hàng thừa kế theo pháp luật gồm : vợ (bà B), 2 con (C và D). Tổng cộng 3 người.

- Nếu chia theo pháp luật (không có di chúc), mỗi người sẽ hưởng 300.000.000 đồng.

- Xác định người thừa kế bắt buộc :

• Bà B (vợ) => thuộc diện người thừa kế bắt buộc.

• C (người con chưa thành niên) => thuộc diện người thừa kế bắt buộc.

• D (người con đã thành niên và vẫn còn khả năng lao động) => không thuộc diện thừa kế bắt buộc.

=> Dù ông A lập di chúc để lại toàn bộ tài sản cho D, thì bà B và người con C vẫn được hưởng phần di sản bắt buộc.

- Tính phần di sản bắt buộc : Mỗi người thừa kế theo pháp luật : 300.000.000 đồng. Phần bắt buộc bằng 2/3 suất thừa kế là 200.000.000 đồng.

• Bà B : 200.000.000 đồng

• C : 200.000.000 đồng

• Phần còn lại của di sản (900.000.000 – 400.000.000 = 500.000.000) sẽ thuộc về D (theo di chúc).

=> Ngoài D được hưởng theo di chúc, bà B và người con C vẫn được hưởng phần di sản bắt buộc theo quy định tại Điều 644 BLDS 2015, mỗi người ít nhất là 200.000.000 đồng.

Thực tiễn về Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc

- Trong tình huống ông A để lại di chúc cho toàn bộ tài sản 900.000.000 đồng cho con trai D, nếu chỉ xét theo di chúc thì bà B (vợ) và con C (10 tuổi) sẽ không được hưởng di sản. Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 644 BLDS 2015, bà B và C thuộc diện “người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc”, nên pháp luật vẫn bảo đảm cho họ được hưởng phần di sản bắt buộc, mỗi người ít nhất bằng 2/3 suất thừa kế theo pháp luật.

- Như vậy, từ tình huống thực tế, có thể thấy quy định tại Điều 644 BLDS 2015 có ý nghĩa bảo vệ quyền lợi tối thiểu của những người thân thích gần gũi, dù ý chí của người lập di chúc là muốn để lại toàn bộ di sản cho người khác. Ngoài ra, "Di chúc và điều kiện có hiệu lực của di chúc" là nội dung quan trọng mà người lập di chúc phải hết sức lưu ý để không làm phát sinh về tranh chấp thừa kế liên quan đến di chúc về sau này.

Trần Hoàng Đoan Trang

---

Khách hàng có nhu cầu "Tư vấn pháp lý doanh nghiệp; làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế gồm nhà đất, sổ tiết kiệm, tài khoản ngân hàng; hợp thức hóa nhà đất; đăng ký thành lập doanh nghiệp...", vui lòng liên hệ: